Przez kilka ostatnich lat obserwujemy na rynkach metali niezwykłe przetasowania. Globalna inflacja, napięcia geopolityczne, polityka klimatyczna i transformacja energetyczna powodują, że zarówno metale szlachetne, jak i metale przemysłowe skutecznie kurują na wartości. Złoto, srebro, platyna, pallad i rod – to właśnie te metale zdobywają szczególne zainteresowanie inwestorów i przemysłu. W naszym artykule przedstawiamy, które z nich rzeczywiście zyskały na wartości, jakie czynniki wpływają na ich cenę oraz jak w kontekście globalnym wygląda dziś wartość złomu.
Aktualne ceny złomu – znaczenie lokalnego rynku złomowego
Z punktu widzenia lokalnego recyklingu, to właśnie ceny złomu najlepiej odzwierciedlają globalne trendy. Gdy metale kolorowe drożeją, ceny złomu skaczą w górę niemal natychmiastowo. Wiele osób zadaje pytania w jakiej cenie jest złom, jednak nie ma na to jednej odpowiedzi – w zależności od rodzaju i sytuacji na giełdzie surowców ceny różnią się od siebie i ulegają zmianie. Na przykład złom stalowy kosztuje zwykle poniżej 2 zł/kg, aluminium osiąga około 5 złotych za kilogram, podczas gdy ceny miedzi przekraczają 25 zł za kg. Zupełnie inaczej kształtują się wartości metali specjalistycznych – ile kosztuje kilogram złomu wolframu z dodatkiem kobaltu? Ceny plasują się w okolicach 80-100zł/kg. Właśnie takie informacje pokazują, że aktualne ceny złomu są dziś kluczowe, a ich wahania stanowią natychmiastowy wskaźnik globalnych cen surowców.
Wzrost metali szlachetnych – główne trendy i ich przyczyny
Złoto i srebro jako tradycyjna ochrona przed inflacją
W okresie od 2020 do 2024 roku złoto konsekwentnie utrzymywało się na poziomach bliskich 1 900 USD za uncję, często przekraczając tę barierę. Srebro z kolei osiągnęło wartości rzędu 23–25 USD za uncję. Metale te okazały się liderami zwrotów inwestycyjnych – aż w 6 z ostatnich 11 lat inwestycje w te metale przynosiły lepsze zwroty niż inne klasy aktywów. Wynika to przede wszystkim z ich roli jako zabezpieczenia przed inflacją i niestabilnością gospodarczą.
Platyna, rod i pallad – metalurgiczne odpowiedzi na rewolucję w motoryzacji
Platynowce, czyli platyna, pallad i rod, nieco mniej znane szerokiej publiczności, zyskują coraz większe znaczenie na rynku metali szlachetnych. Ich rosnąca wartość wiąże się bezpośrednio z przemysłem motoryzacyjnym oraz zaostrzonymi normami emisji spalin.
Platyna przez lata była uważana za tańszą alternatywę dla palladu w katalizatorach samochodowych. W 2023 roku globalna podaż platyny wynosiła około 221 ton, a deficyt sięgnął niemal pół miliona uncji. To przełożyło się na wzrost cen do 1 100–1 150 USD/oz w 2024 roku. Platyna zyskała również na wartości ze względu na swoje zastosowanie w ogniwach wodorowych i przemyśle chemicznym.
Pallad z kolei to prawdziwy „fenomen ostatniej dekady”. Jeszcze 10 lat temu kosztował około 400 USD za uncję, a dziś w szczytowych momentach osiąga ponad 1 000 USD/oz. Ponieważ ponad 70% jego globalnej podaży pochodzi z Rosji i RPA, nawet niewielkie zakłócenia w dostawach mają dramatyczny wpływ na jego wycenę – Rosja dostarcza około 44%, RPA 30%, co oznacza, że nawet lokalne zakłócenia w tych krajach przekładają się na globalne ceny.
Rod należy do najrzadszych metali – roczna podaż wynosi zaledwie około 30 ton, najczęściej pozyskiwana z RPA i Rosji. Cena rodu oscylowała długo w przedziale 20–25 tys. USD za funt, ale po rekordowym skoku w 2021 r. osiągnęła poziom 450 tys. USD, by następnie ustabilizować się na poziomie około 200 tys. USD/ funt. Te gigantyczne wahania pokazują, że rod jest jednym z najbardziej spekulacyjnych metali, lecz i najbardziej dochodowych – staje się zatem głównym graczem obok palladu.
Dlaczego metale szlachetne drożeją?
Wzrost wartości metali szlachetnych ma złożone podłoże. Po pierwsze, geopolityczne napięcia i rosnąca inflacja skłaniają inwestorów do zabezpieczania się w aktywach realnych – takich jak złoto czy srebro. Jednak o ile one są znane od wieków, o tyle platynowce – dzięki swoim zastosowaniom w najnowocześniejszych technologiach – zyskują na jeszcze jednym poziomie. Normy emisji spalin wymuszają produkcję zaawansowanych katalizatorów – stąd rosnący popyt na pallad, platynę i rod. Dodatkowo, ograniczona podaż i koncentracja produkcji (Rosja, RPA) sprawiają, że nawet drobne zakłócenia w wydobyciu skutkują znacznymi skokami cen metali.
Co napędza wzrost wartości metali?
Wzrost wartości metali szlachetnych i przemysłowych ma wiele przyczyn, a do najważniejszych należą:
- inflacja i niestabilność walutowa – inwestorzy lokują kapitał w aktywach realnych, takich jak złoto, srebro i pallad,
- rozwój technologii niskoemisyjnych – zwiększony popyt na metale wykorzystywane w sektorach takich jak fotowoltaika, motoryzacja elektryczna, wodór i półprzewodniki,
- ograniczona podaż i koncentracja produkcji – duża zależność od kilku państw eksportujących metale (Rosja, RPA, Chiny) powoduje, że geopolityka odgrywa coraz większą rolę,
- rosnące znaczenie recyklingu – ze względu na rosnące koszty wydobycia oraz presję klimatyczną, coraz większe znaczenie ma odzysk surowców, co przekłada się na wzrost cen złomu.
Recykling metali – rosnące znaczenie surowców wtórnych i wpływ na ich cenę
Ceny złomu, jak już wspomniano, są dziś czymś znacznie więcej niż lokalnym wskaźnikiem opłacalności. Stanowią szybki i realny barometr globalnych zmian cen metali. Zwiększające się zainteresowanie recyklingiem miedzi, aluminium czy wolframu powoduje, że skupy złomu odgrywają coraz ważniejszą rolę nie tylko w gospodarce obiegu zamkniętego, ale też w łańcuchach dostaw surowców strategicznych.
Warto też zauważyć, że wzrost cen metali pierwotnych oznacza wyższe ceny surowców wtórnych – co czyni recykling bardziej opłacalnym niż kiedykolwiek wcześniej. Wiedza o aktualnych cenach złomu i ich powiązaniu z notowaniami giełdowymi staje się kluczowa dla inwestorów, przedsiębiorców i dostawców surowców.
Co dalej z rynkiem metali?
W analizie ostatnich lat wyraźnie widać, że najwięcej zyskały platynowce – rod i pallad związane są z elektromobilnością i polityką emisji spalin. Platyna, choć mniej spektakularna, zyskuje dzięki deficytowi i zastosowaniom przemysłowym. Złoto i srebro pozostają kluczowymi aktywami w portfelu ochronnym, szczególnie w czasach niepewności gospodarczej. Na lokalnych rynkach recyklingu rośnie rola złomu, który stanowi swoisty wskaźnik zmian cen globalnych surowców.
